Dat hebben wij weer!

Daar zit je dan, voor je tent. De campingstoeltjes uitgeklapt en extra scheerlijnen gespannen. Heerlijk, op vakantie in Nederland. Maar dan begint het te regenen... Nee toch, dat hebben wij weer! Een troost: op veel dagen dat het bij ons een bepaald type weer is, is dat in een veel groter gebied dan alleen in Nederland het geval.

Op vakantie in Nederland 

Daar zit je dan. De tent is opgezet, de campingstoeltjes zijn uitgeklapt. Je hebt zelfs extra scheerlijnen gespannen voor een mogelijke code oranje vanwege onweersbuien met zware windstoten. Extreem weer dat met klimaatverandering steeds erger lijkt te worden. De extremen komen niet alleen vaker voor dan vroeger maar worden ook intenser. Langer, heter, natter, droger. Je leest er vaak over in de media. Extreme hitte in India, overstromingen in Australie. De droogte van 2018 in Nederland zit nog vers in je geheugen, net als de 40 graden in 2019, en de overstromingen in Limburg van vorig jaar. De gevolgen van de snelle wereldwijde opwarming tonen zich steeds duidelijker en vaker. En vrijwel overal. Die opwarming baart je zorgen. Maar op dit moment even niet. Je rekt je nog eens uit. Hè, hè, heerlijk toch, op vakantie in Nederland. 

Als het bij ons regent, regent het niet alleen bij ons 

Maar dan … drup … drup drup … drup drup drup … begint het te regenen. Het zachte tikken op de tent klinkt op zich wel vriendelijk, bijna rustgevend. Maar dit moet niet te lang doorgaan, je had plannen voor vanmiddag. Je pakt je mobiel en checkt. Ja, het regent ook op de app. Maar nee, dit is geen kleinschalig regengebied, dit gaat wel even duren. Eerste gedachte: “Nee toch, dat overkomt óns weer!” Herinneringen aan een verzopen Vogezen-vakantie flitsen voorbij. De tweede gedachte is een stiekeme “Ah, gelukkig, die vrienden die wél helemaal naar de Franse westkust gingen, zij worden vandaag ook nat. En zelfs in Zwitserland is het matig”. Je gemoed klaart een beetje op. Gedeelde smart is halve smart. 

Ook als het warm en droog is, geldt dat voor een groot gebied

Voor wie bovenstaand verhaal herkenbaar klinkt, heb ik goed nieuws. Op veel dagen dat het bij ons een bepaald type weer is (nat/droog, warm/koel), is dat in een groter gebied ook het geval. Is het koel en vallen er buien, dan is er een behoorlijke kans dat het ook koeler (dan gemiddeld) is op veel andere plekken in Europa. En omgekeerd, als het heet en droog is bij ons, dan doet een deel van Europa vrolijk (of zuchtend) met ons mee. Dit is goed te zien op kaartjes van het gemiddelde weer in Europa op dagen waarop het in Nederland bijvoorbeeld koel en nat is of een van de andere mogelijke combinaties (zie figuur). De patronen staan in direct verband met de grootschalige drukverdeling van de weersystemen.  

Grootschalige drukpatronen organiseren het weer

Op droge dagen in Nederland ondervindt een groot deel van Europa invloed van een hogedrukgebied (linker kaartjes). Als het hogedrukgebied boven Engeland ligt, is het met wind uit noordelijke richtingen relatief koel. Maar ligt het hoog boven Scandinavië, dan wordt het juist warm met wind uit het oosten. Op de natte dagen in Nederland bepaalt lage druk in een groot deel van Europa het weer (rechterkaartjes). Afhankelijk van de ligging is het relatief koel met wind uit noordwestelijke richting of juist warm met wind uit het zuiden.